Mıǵraj túniniń musylmandarǵa syılyǵy

Barsha musylman qaýym Isra men Mıǵraj oqıǵasynan az da bolsa habardar. Sebebi bul oqıǵa súıikti Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s) eń úlken muǵjızalarynyń biri bolyp tabylady. Alla Elshisi (s.ǵ.s) súıikti jary  Hadısha anamyz (r.a) ben kókesi Abý Talıb qaıtys bolǵannan keıin Alla Taǵala Onyń (s.ǵ.s) kóńilin jubatý úshin Mıǵrajǵa shyǵaryp, ǵaıyp esigin ashyp jánnat pen tozaqty kórsetti, paıǵambarlarmen jolyqtyryp, olarǵa ımamdyq jasatty. Qaıtarynda súıikti Paıǵambaryna (s.ǵ.s) tamasha úsh syılyq jasady. Bul týraly Abdýlla ıbn Masǵýd (r.a) mıǵraj keshi týraly aıtyp kelip:

فَأُعْطِيَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثَلَاثًا : أُعْطِيَ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسَ ، وَأُعْطِيَ خَوَاتِيمَ سُورَةِ الْبَقَرَةِ ، وَغُفِرَ لِمَنْ لَمْ يُشْرِكْ بِاللهِ مِنْ أُمَّتِهِ شَيْئًا ، الْمُقْحِمَاتُ

«... Sóıtip Alla elshisine (s.ǵ.s) úsh syılyq tartý etildi, olar: bes ýaqyt namaz, «Baqara» súresiniń sońǵy aıattary, úmmetinen kimde-kim qansha úlken kúná jasasa da, biraq Allaǵa serik qospaǵan bolsa, oǵan (erteli-kesh) keshirim jasalatyny týraly súıinshi»[1], – degen.

Osy syılyqtardyń ishindegi «Baqara» súresiniń sońǵy aıattarynyń nelikten úlken syılyq ekenin qarastyryp kórelik. «Baqara» súresiniń sońǵy aıattary degenimiz «Baqara» súresiniń sońǵy eki aıaty. Alla Taǵala onda:

آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ ۚ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ

 لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنتَ مَوْلَانَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

«Paıǵambar ózine Rabby tarapynan túsirilgenge ıman keltirdi. Múminder da (oǵan ıman keltirip) barlyǵy: Allaǵa, perishtelerge, kitaptarǵa jáne paıǵambarlarǵa ıman keltirdi. «Elshilerdiń aralaryn aıyrmaımyz, estidik te boı usyndyq. Rabbymyz! Senen jarylqaý tileımiz, qaıtyp barar jerimiz de Seniń aldyń» dedi.

Alla adamǵa onyń shamasy kelmeıtin nárseni júktemeıdi; istegen jaqsylyǵy óz paıdasyna, al jamandyǵy ózine zııan bolyp qaıtady. (Olar): «Rabbymyz! Eger umytsaq ne jańylsaq bizdi jazalama. Rabbymyz! Bizge bizden burynǵylarǵa júktegenińdeı aýyr júk júkteme. Rabbym! Bizge shamamyz kelmeıtindi artpa! Bizdi keshir, bizdi jarylqa, bizge márhamet et. Sen ıemizsiń! Bizge kápir qaýymǵa qarsy járdem ber!» – deıdi» [2], – degen.

Áýeli, bul aıattardyń artyqshylyǵyna toqtalsaq. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) ol týraly hadısterinde:

من قرأ بالآيتين من آخر سورة البقرة في ليلة كفتاه

«Kimde-kim túnde Baqaranyń sońǵy eki aıatyn oqıtyn bolsa, ol oǵan (osy túnde) jetkilikti bolady»[3],

أعطيت خواتيم سورة البقرة من كنز تحت العرش ، لم يعطهن نبي قبلي

«Maǵan Baqara súresiniń sońǵy aıattary Arshtyń astyndaǵy qazynadan berildi, ol Menen aldyn esh paıǵambarǵa berilmegen»[4],

إن الله كتب كتابا قبل أن يخلق السماوات والأرض بألفي عام ، أنزل منه آيتين ختم بهما سورة البقرة ، ولا يقرأن في دار ثلاث ليال فيقربها شيطان

«Rasynda, Alla Taǵala kókter men jerdi jaratpastan eki myń jyl buryn jazý jazdy. Sóıtip odan eki aıatty túsirip Baqara súresin támamdady. Qaısy bir úıde  ol úsh kún oqylsa, ol úıge shaıtan jýymaıdy»[5], – degen.

Al, endi osy  aıattardyń tápsirine qysqasha sholý jasaıyq.

Alla Taǵala áýelgi 285-aıatta Alla elshisi (s.ǵ.s) men ıman etken musylmandardyń senimderinen, Allanyń ámirlerin oryndaıtyndarynan, sonymen qatar Alladan keshirim suraıtyndarynan habar berýde. Olar Allaǵa, perishtelerge, kitaptaryna jáne paıǵambarlarǵa ıman etedi. Bul degen Allanyń ıman etýge buıyrǵan nárselerdiń jalpylaı qamtıdy. Bul – ıman, aqıda men taýhıd ilimi.

Olar: «estidik te boı usyndyq», – deıdi. Bul musylmandardyń Allanyń buıyrǵan ár ámirin oryndap, tyıymdarynan tolyqtaı alshaq bolatynynan habar berýde. Olar ǵıbadattaryna berik, kúná ataýlydan múmkininshe uzaq bolady. Bul – ıslam, fıqh nemese halal men haram ilimi.

Olar: «Senen jarylqaý tileımiz, qaıtyp barar jerimiz de Seniń aldyń», – deıdi. Olar Allanyń buıryqtaryn tolyq oryndap, tyıymynan shama-sharqynsha tyıylǵanmen, amal-áreketteriniń kemshiliksiz bomaıtynyn biledi. Ǵıbadattaryn oryndap bolǵannan keıin de onyń qabyl bolýyn Alladan jalbarynyp suraıdy. Bul – ıhsan, tárbıe ilimi.

Kimde-kimniń boıynan bul nárseler tabylsa, ol anyq musylman, Allanyń qalaýly quly. Sebebi, Alla Taǵala: «Paıǵambar ózine Rabby tarapynan túsirilgenge ıman keltirdi. Múminder de», – dep momyndardy Paıǵambardyń (s.ǵ.s) osy turǵyda qatar kórsetken. Endeshe, osy aıattan ózin Paıǵambardyń (s.ǵ.s) qasynan kórgisi kelgen ár musylmanǵa úlken súıinshi bar. Bul da óz aldyna úlken bir syılyq.

Al, ekinshi, ıaǵnı 286-aıatty Alla Taǵala: «Alla adamǵa onyń shamasy kelemeıtin nárseni júktemeıdi», – dep bastady. Bul aıat Alla Taǵalanyń:

وإن تبدوا ما في أنفسكم أو تخفوه يحاسبكم به الله

«Ishterińdegilerdi jarııalasańdar da, jasyrsańdar da Alla senderden onyń esebin alady»[6], – degen aıatynan keıin túsken. Bul aıat túskende musylmandar qatty nalyǵan edi. Sebebi, bul aıattyń maǵynasyn boılaı bilgen sahabalar is-áreketterinen baıqalǵan amaldarmen birge oıyna kirip-shyqqan oılarǵa da esep berý kerektigin túsingen bolatyn. Alaıda, Alla Taǵala osy úmmetke meıirim tanytyp, «Alla adamǵa onyń shamasy kelmeıtin nárseni júktemeıdi» dedi. Bul – Alla Taǵalanyń osy musylman úmmetine kórsetken sheksiz meıirimi. Sebebi musylmandar: «Rabbymyz! Eger umytsaq ne jańylsaq bizdi jazalama», – dedi. Alla Taǵala buny qabyl etti.

Olar: «Bizge bizden burynǵylarǵa júktegenińdeı aýyr júk júkteme. Rabbym! Bizge shamamyz kelmeıtindi artpa!» – dedi. Alla Taǵala barsha ǵıbadatty jeńildetti, tipti keı jaǵdaılarǵa baılanysty jeńildikter berildi.

Olar: «Bizdi keshir, bizdi jarylqa», – dedi.  Keshirý men jarylqaý – adamnyń kúná men qateliginiń saldarynan suralatyn nárse. Alla Taǵalla bul úmmetten ony da qabyldady.

Olar: «Bizge márhamet et», – dedi. Márhamet – jaqsylyq jasaý úshin jasalatyn meıirimdilik kómegi. Alla Taǵala ony da qabyl aldy.

Olar «Sen ıemizsiń! Bizge kápir qaýymǵa qarsy járdem ber!» – dedi. Allany tanymaı, joqqa shyǵarǵan qaýymǵa qarsy ilimmen, bilimmen, birlikpen, kúshpen járdem surady. Alla Taǵala ony da qabyl aldy.

Mine, Alla Taǵala musylman jurtshylyǵyna Mıǵraj túni osyndaı zor syılyq syılady. Musylmanǵa musylmandyqtyń aqıqatyn pash etip, onyń aqyrettik amaldaryna zor jeńildikter jasaǵanymen súıinshiledi. Alla Taǵalaǵa sheksiz maqtaýlar men madaqtar bolǵaı. Alla bizdi Óziniń súıikti quldarynyń qataryna qosyp, Paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s) laıyqty úmmet bolýymyzdy jazǵaı. Ámın!