Qyzdaı alǵanyńyzdy muzdaı qylyp tastap ketpeńiz...

Kúıeýim basqa áıelmen ketip qaldy degen shaǵym búginde kóp aıtylatyn boldy. Keıbir áıelder tipti úsh-tórt balasymen jylap-eńirep qalyp jatady. Búginge deıin qanshama áıelden osyndaı shaǵym esittim. Jasynan da, úlkenderinen de. Óziniń aq nekeli áıelin osyndaı jaǵdaıǵa qaldyrǵan erkekter de kún sanap kóbeıýde. Namazyn oqyp júrip, osyndaı qadamǵa barǵandardy oılasańyz, eriksiz jaǵańyzdy ustaısyz. Sebebin surasań: «Arada mahabbat bolmaı ketti. Tósegimiz sýyp ketti. Basqa bir kelinshekke ǵashyq bop qaldym» degen sekildi bir nárselerdi aıtyp aqtalǵysy keledi. Jasyratyny joq, soǵan keıde syrtta júrgen bóten qyz-kelinshekter sebep bolyp jatady. Bireý tánin sulý qyp kórsetedi. Taǵy bireýi minezi jaqsy sekildi ról oınaıdy. Qysqasy, myń bir jolmen arbaıdy, azǵyrady, tuzaq qurady. Aqyr sońynda bireýdiń jap-jaqsy otbasynyń gúrs etip qulaýyna sebep bolady. Aıtyńyzdarshy, kóziniń nury bala-shaǵasyn tastap, qaı-qaıdaǵy bireýdiń jeteginde kete barǵan erkek, shynynda da, baqytty bola ala ma? Bireýdiń shańyraǵyn shaıqaltýǵa sebep bolǵan áıel máz bola ma? Alla Taǵala olardyń qalǵan ómirine bereke bere me?

Qalǵan áıel, bala-shaǵa jylaıdy, kóz jasyn kól qylady. Ýaıymdaıdy. Tyǵyryqtan shyǵatyn jol izdeıdi. Ana beıshara shyryldap otyrǵan balalarynyń as-sýyn tabýǵa bas qatyrady. Burynǵy áıelimniń barlyq jaǵdaıyn jasap qoıdym deıtinder bar. As-aýqatyn ápergenmen, olarǵa ákelik meıirimdi endi kim tógedi? Ol bala endi mektebinde oqıtyn dostarynyń betine qalaı qaraıdy? Ákem bizdi tastap ketti deı me? Ózge áıelmen ketkender, ótinem, renjimeńizder. BIraq sizderge qoıar suraǵym bar.

- Áý basta bireýdiń aıaýly qyzyn alyp, úıińizge ákelip, onyń pák ómirimen qoshtasýyna sebep bolǵanyńyz esińizde me? Siz bolmaǵanda, ol qyz sol kezde bar ómirin basqa bir namysty er azamatqa arnamas pa edi?
- Ata-ana, baýyrlaryn tastap, sizben birge kete bardy. Sizdiń aıtqanyńyzben júrip-turdy. Siz qınalsańyz ol da qınaldy, qýansańyz ol da birge qýandy. 
- Alǵan jaryńyzdyń qansha ret uıqysyn buzdyńyz? Esińizde me? Sóıtip júrip sizdiń jaǵdaıyńyzdy jasap, tamaǵyńyzdy berip, kıimińizdi tazalap berdi.
- Sizdiń artyńyzda atyńyzdy, áýletińizdi jalǵastyratyn, qaıtys bolsańyz artyńyzdan Quran oqıtyn perzentti sol áıel toǵyz aı qınalyp qursaǵynda tasydy. Esińizde me?
- Týǵan-týys, dostaryńyz kelgende, talaı ret sol áıel aıaǵynan tik turyp qyzmet etti. Solaı emes pe?
- Osylaısha jarty nemese odan da kóp ǵumyryn siz sekildi bireýdiń jolyna arnady. Siz bolmaǵanda, osyndaı beımaza kúıge túser me edi?
Al endi bolar isti boldyryp, boıaýyn sińdirip alǵan soń: «Men basqa áıelmen ketemin» dep sondaı adamnyń názik júregine qaıaý túsirý erkek adamǵa jarasa ma?

Al endi januıasy bar erkektermen birge júrgen qyz-kelinshekterdiń nazaryna!
- Bireýdiń otbasyn buzý – adamnyń emes, shaıtannyń isi.
- Sizdiń súıgenińizden qalǵan jesir men jetimniń kóz jasy óte aýyr.
- Shyn musylman bireýlerdiń arasyn buzbaıdy, kerisinshe tatýlastyrady. 

MÁSELENIŃ AQIQATY QAISY?

Ardaqty Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) bir kúni: «Senderdiń eń jamandaryń kim ekenin aıtaıyn ba?» -dedi. Sahabalar: «Árıne, aıtyńyz, ýa Allanyń elshisi!» - dedi. Sonda ol: «Adamdar arasyna sóz tasıtyn, ósek taratatyn, bir-birin súıetinderdiń arasyn buzyp, araz etetin jáne jazyqsyz adamdarǵa jónsiz kiná artatyndar», – dep jaýap berdi. Taǵy bir hadıste: «Eki kisiniń arasyn buzýǵa tyrysatyndar jumaqqa kirmeıdi», – delingen. 

Endi oılap kóreıik. Adamdardyń eń jamany bolý, jumaqqa kire almaý – bular ońaı nemese beker aıtyla salǵan sózder emes. Sondyqtan árkim óziniń otbasymen baqytty bolsyn. Ózgeniń januıasyn buzýdan aýlaq bolaıyq. Al erkekter, Alla aldynda nekemiz qıylǵan óz jubymyzben baqytty bolýǵa tyrysaıyq. Alla momyn elimizdi namysty erkekter men arly áıelderden kende qylmasyn!

Asylbek Áýezhanuly