Sadaqa jaman aýrýdan saqtady
Qattanı meshitine kelmes buryn Túrkistan qalasynda ımamdyq qyzmette bolatynmyn. Túrkistanda Ahmet Iasaýı ýnıversıtetinde arab tilinen dáris beretin Egıpettik azamatpen tanystym. Jolym túsip Egıpetke barǵanymda ol jigitpen tek telefon arqyly sóılesip kezdese almaǵan edim. Ókinishti-aq…
Álgi arab jigit juma namazǵa bizdiń meshitke keletin edi. Jastar kóp. Keıde meniń arabshalap sóıleskenimdi kórip, aınalamyzda topyrlap turyp qalatyn. Bir kúni jastardyń suranysy boıynsha namazdan soń 15 mınýt ýaǵyz aıtyp, al men aýdaryp beretin boldym. Sodan sadaqa týraly áńgime bastap, sizderge usynǵaly otyrǵan hıkaıany aıtyp berdi.
Esimi Mahmut bolatyn. Mahmuttyń Egıpette dosy bar eken. Qazir elinde. Mahmut dosynyń esimin aıtsa kerek. Degenmen, meniń esimde qalmapty. Dosy bir kúni aıyqpas aýrýǵa shaldyǵyp, óz elinde em qonbaǵan soń Eýropaǵa barady. Germanııaǵa dıagnostıkalyq ortalyqqa emdelýge keledi. Qabyldaýynda bolǵan dáriger aýrýdyń qaýipti isik ekendigin eskertip, operatsııa jasaýǵa kelisimin alady. Kelisimin bergen soń dáriger elińe 1 aptaǵa baryp kel, operatsııany kelgen soń jasaımyz deıdi.
Jigit eline qaıtyp, úı ishine aıtady. Sońǵy habar úı ishine aýyr tıip, úı ishi tym-tyrys boldy. Bir apta degen ótpeı ketedi. Úıden syrtqa shyǵyp, kofehanaǵa kelip kofe ishedi. Qarama-qarsy bette qasapshynyń dúkeni bar eken. Dúkenniń aldynda bir keıýana jerge túsken, shashylǵan, qıma etter men bez, sińirlerdi terip júredi. Ony baıqaǵan jigit keıýananyń janyna kelip «apa ne istep júrsiz?» dep suraıdy. Jaýap bolmaǵan soń qaıta suraıdy. Ekinshi ret suraǵanda ǵana kempir «ne jumysyń bar?» degen jaýap qatady. Jigit qoımastan qaıta-qaıta suraı bergen soń, kempir amal joq jaýap beredi.
Sóıtse kempirdiń úıinde shetteı bala-shaǵa bar kórinedi. Uly men kelini jol apatynan qaıtys bolypty. Nemereleri qolynda qalǵan, bas bolar eshkim bolmaǵan soń kúndelikti iship-jem tabýǵa týra keledi eken. Álgi terip júrgen ettiń qaldyqtaryn, bez-sińirlerdi nemerelerine alyp baryp qaınatyp beredi eken.
Buny kórgen jigit qasapshyǵa kelip, kempirge et alyp beredi. Sosyn qasapshymen kelisip kúndelikti et alyp turýyn qamtamasyz etedi. Balalar kámeletke tolǵansha dep kelisedi. Jigit eger men ólsem úı úshim kepil bolady, men qarama-qarsy úıde turamyn dep aıtady. Úıine barǵan kezde áıeline aıtyp taǵy da pysyqtap qoıady. Osylaısha ólim aýzynda turǵanyn bilip júrgen jigit saýapty istiń biri sadaqa jasaıdy.
Qýanyshy qoınyna syımaǵan kempir úıine asyǵyp keledi. Úıge et alyp kelgenine nemereleri de qýanyp qalady. Úlken nemere qyzy kelip, áje buny kim berdi dep suraǵanda, «bir musylman, bir musylman» dep kózine jas alady.
Óz bólmesine kirip, kishkene qyz alaqanyn jaıyp bylaısha duǵa etedi: «Rabbym biz ata anamyzdan aıyryldyq. Bizge kómek bergen kisiniń balalary ata-anasynan aıyrylmasynshy. Olardy jetim qylmashy….» (Bul duǵa jaıly jigit eline kelip, kempirge qaıta jolyqqanda bilgen eken).
Apta ótip Germanııaǵa keledi. Kelgen soń dáriger qaıta tekserý júrgizip, tolyq teksergen soń, jigitke kelip «sen kimsiń?» degen suraq qoıady. Suraqty túsinbegen jigit jaýap qatpaı qarap turady. Sonda dáriger «sen ótken aptada Egıpetten kelgen adamsyń ǵoı?» – deıdi. Jigit: «Árıne», – deıdi. Suraqty jaýdyrǵan dáriger eń sońynda «aıtshy, nemen emdeldiń?» deıdi. Sol kezde túsingendeı bolǵan jigit «ne, men aýrý emespin be?» – deıdi. Dáriger «ótkende analızder qate boldy ma, álde jóndep qaramadyq pa, biraq ne bolsa da sende qaterli isik joq», – dep jaýap beredi. Sol kezde jigittiń sadaqa bergeni esine túsip, Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) «Sadaqa adamdy túrli bále-jaladan saqtaıdy» degen hadısin aıtady.
Mahmut «men osy hıkaıany onyń óz aýzynan estigenmin» dep aıtyp bergen bolatyn. Saýapty isterimiz kóp bolsyn!!!
Ulyqbek Alıakbaruly
