QMDB TÓRAǴASY HALYQARALYQ KONFERENTsIIaDA BAIaNDAMA JASADY (FOTO)
QMDB Tóraǵasy Naýryzbaı qajy Taǵanuly Taraz qalasynda ótip jatqan «Qarahan memleketi tusyndaǵy Islam» halyqaralyq ǵylymı-tanymdyq konferentsııasynda baıandama jasady.
Bas múftı Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy Tarazda osymen úshinshi jyl qatarynan halyqaralyq ǵylymı-tanymdyq konferentsııa uıymdastyryp otyrǵanyn, 2021 jyly Atlah shaıqasynyń 1270 jyldyǵyna jyldyǵyna oraı «Qazaq dalasyna Islamnyń kelýi», 2022 jyly «Tarazdan shyqqan dinı tulǵalar. Professor Nasrýlla Tarazıdiń týǵanyna 100 jyl» atty konferentsııalar ótkizgenin, al búgingi aıtýly jıyn «Qarahan memleketi tusyndaǵy Islam» taqyrybyna arnalyp otyrǵanyn alǵa tartty.
«Satuq Boǵra-han (915-955) Qarahan memleketiniń negizin qalap, Taraz ben Qashǵar qalalaryn óz ıeligine qosty. Balasaǵun bıleýshisin baǵyndyryp, ózin joǵarǵy qaǵan dep jarııalady. Qarahan memleketiniń Islam tarıhynda aıshyqty orny qaldy. Sebebi Qarahan áýleti Islam tarıhyndaǵy alǵashqy túrki musylman memleketi boldy.
Satyq Buǵra hannyń Islamdy qabyldaýy túrki halyqtarynyń saıası ustanymyna áser etti. Satuqtan keıin bılikke kelgen balasy Musa han Islamǵa memlekettik din mártebesin berdi. Odan keıingi bıleýshiler de Islam dininiń jan-jaqty órkendeýine jaǵdaı jasady. Hanafı mázhabynyń ǵulamalary Qarahan memleketiniń qazylyq, din qyzmetterine aralasa bastady. Osylaısha Máýarannahr aımaǵyna túrki-Islam órkenıeti taralyp, Imam Aǵzam negizin qalaǵan Hanafı mázhabynyń qanat jaıýyna jol ashyldy» dedi Naýryzbaı qajy Taǵanuly.
QMDB Tóraǵasy Qarahan memleketiniń Ortalyq Azııa aımaǵynda tórt ǵasyrǵa jýyq bılik quryp, Túrkistan aımaǵyndaǵy alǵashqy túrki-Islam eli retinde tarıhta ózindik orny bar alyp memleketke aınalǵanyn atap ótti.
«Qarahan bıleýshileri Buhara men Samarqandy Hanafı mázhabynyń ortalyǵyna aınaldyrdy. Sonyń nátıjesinde Ortalyq Azııada aqıda, fıqh úıretýge arnalǵan medreseler kóptep boı kóterdi. Osy medreselerden kóptegen din ǵulamalary shyqty. Qarahan bıleýshileriniń qamqorlyǵynyń arqasynda Túrkistan ólkesi men Máýerannahr aımaǵy bilim men ǵylymnyń, mádenıet pen órkenıettiń ortalyǵyna aınaldy» dedi Bas múftı.
QMDB Tóraǵasy Qarahan dáýirinde ǵumyr keshken faqıhtar men ǵalymdar, olardyń qaldyrǵan mol muralary, sol ýaqytta boı kótergen meshitter men medreseler tarıhy keńinen zerttelýi kerek ekenin alǵa tartyp, búgingi konferentsııa bolashaqta atqarylatyn sondaı jumystardyń bastamasy bolady dep túıindedi.
Источник: Aidos
