Jalpyǵa júktelgen jaýapkershilik

Alla qalasa, aldaǵy 5 maýsym kúni elimizde asa mańyzdy is-shara ótedi. Bul kúni Konstıtýtsııamyzǵa ózgerister engizýge arnalǵan jalpyhalyqtyq referendým bolady. Bul jolǵy referendým Memleket basshysy aıtqandaı, Qazaqstandaǵy óte mańyzdy ári tarıhı is-shara bolmaq. Árbir eldiń tarıhynda sheshýshi bir kezeńder, mańyzdy qadamdar bolady. Bizdiń táýelsizdigimizdiń 30 jyldyq belesinde osyndaı kezeń týyp tur. Referendýmǵa qatysýymyz – bul bolashaqqa jasalǵan durys tańdaý, keleshek urpaqtyń ıgiligi jolyndaǵy irgeli is dep bilemin. 

Bul jaıynda Qasym-Jomart Toqaev: «Qazaq halqy óz tarıhyndaǵy sheshýshi kezeńge keldi dep aıtsaq artyq bolmaıdy. Jańa Qazaqstan, ıaǵnı Ekinshi Respýblıka – shyn mánindegi demokratııalyq qoǵam degen sóz. Prezıdenttik júıe saqtalǵanymen, Parlamenttiń róli jáne yqpaly edáýir kúsheıtiledi. Halqymyzdyń úni jáne pikiri anyq estiletin bolady. Men Prezıdent retinde osy quqyqtyq reformadan eshqandaı artyqshylyqqa ıa jeńildikke ıe bolmaımyn. Maqsatym – búkil qoǵamda oń ózgerister jasaý, halqymyzǵa jarqyn bolashaqtyń jolyn ashyp berý», – degen bolatyn. Olaı bolsa, jalpyhalyqtyq referendým bizdi demokratııalyq qoǵamǵa bastaıtyn jańa jol dep bilemiz.

Quran Kárimniń «Raǵyd» súresiniń 11-aıatynda:

إِنَّ اللَّـهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْۗ

«Qaısybir qaýym ózin-ózi ózgertpeıinshe, Alla ony ózgertpeıdi», – delingen. Konstıtýtsııamyzǵa jasalyp jatqan oń ózgerister – jańa betburystyń bastaýy. Prezıdentimiz qoǵamda oń ózgerister jasaý, halqymyzǵa jarqyn bolashaq syılaý jolynda bar kúsh-jigerin sarp etip keledi. Endi mine, jurtshylyqtyń talabyn oryndap, halyq únine qulaq asatyn «estıtin memleket» qalyptastyryp jatyr. Eldiń bolashaǵyna, keleshek taǵdyryna qatysty ózgerister osylaı, ıaǵnı halyqtyń tikeleı qatysýy arqyly sheshiledi. Memleket basshysynyń halyqtyń pikirine qulaq asyp, Konstıtýtsııaǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engizý úshin referendým jarııalaýyn der kezinde qolǵa alynǵan qajetti bastama dep túsinemiz.

5 maýsym kúni ótetin jalpyhalyqtyq referendým kezinde elimizdiń negizgi zańy – Konstıtýtsııamyzǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engiziledi. Jańa konstıtýtsııalyq reforma búkilhalyqtyq daýysqa salynady. Bul degenimiz – bizdiń qoǵam bolyp únimizdi aıtýǵa berilgen múmkindik. Endeshe jańa Qazaqstandy qalyptastyrý jolyndaǵy Sizdiń de bastamalaryńyz referendýmda kóterilýi tıis. Bul rette el halqynyń belsendi bolýy mańyzdy.

Jańa konstıtýtsııalyq reformada Prezıdenttiń ókilettikterin kezeń-kezeńmen qysqartý, oblystar, respýblıkalyq mańyzy bar qalalar jáne astana ákimderiniń kandıdattaryn kelisý, ákim qyzmetine kandıdattardy oblystyq máslıhattar depýtattarynyń qaraýyna usyný, aralas proportsıonaldy-majorıtarlyq saılaý júıesin engizý, sýperprezıdenttik basqarý formasynan túpkilikti kóshý t.b máseleler qarastyrylady.

Mundaı ózgeristerdiń bári de bıliktiń buqaranyń pikirin eskerýi, halyqpen birlesken jumys tásiline kóshýi nátıjesinde iske asqaly tur. Bılik pen halyq bir-birin tolyqtyryp, yqpaldasyp jumys istegen kezde ǵana isimiz alǵa basady.

«Kelisip pishken ton kelte bolmas» degendeı, halyqtyń qatysýymen, buqaranyń bastaýymen sheshiletin referendým aıasynda jasalatyn tyń reformalar elimizdiń árbir azamatyna oń áserin tıgizedi dep senemiz. Tarıhı sátte tańdaýymyzdy jasap, sheshýshi kezeńde kóppen birge bolýǵa shaqyramyn.