BIRLIK – BARShAǴA ORTAQ IGILIK
Asa qamqor, erekshe meıirimdi Allanyń atymen bastaımyn!
Islam dini – jer betinde beıbitshilik pen tynyshtyqty ornatý úshin jiberilgen sońǵy din. Mine, sondyqtan, árbir musylman, tipti, sálem bergenniń ózinde bir-birinen hal-jaǵdaı surasqanda «ássálamý aleıkým» dep beıbitshilik pen amandyq tilep amandasady. Osy rette barshańyzǵa «ássálamý aleıkým», ıaǵnı Allanyń sizderge amandyǵy men esendigi bolsyn degim keledi.
Rasynda, Allanyń aldynda súıkimdi adamdar, olar – eldi birlikke shaqyrǵandar, alaýyzdyqqa jol bermegender. Eki dúnıeniń baqytyna jeteleıtin Quran Kárimniń «Hýjýrat» súresinde: «Eı, adamdar! Negizinde, Biz senderdi bir er jáne bir áıelden jarattyq, ári senderdi bir-birlerińdi tanyp, bilýleriń úshin halyqtar men rýlar etip jasadyq. Anyǵynda, Allanyń aldyndaǵy senderdiń eń qurmettileriń – taqýalaryń», – delingen.
Allaǵa shúkir, keshegi Abylaı hannyń armandap ketken azattyǵy, tekti babalardyń tilegi búgin oryndaldy. Qazaqstan halqy Táýelsizdikti toılap, ony máńgilik etýdi oılap júrgen joraly jurtqa aınaldy. Endeshe, Elbasy aıtqandaı, Táýelsizdigimizdi sát saıyn qorǵaýymyz qajet.
Búkil adamzat balasynyń ulttar bolyp, qaýymdasyp ómir súrýi, bir-birinen erekshelep jaratylýy – Jaratýshy Alla Taǵalanyń danalyǵy, meıirimi men nyǵmeti. Saıyn dalany meken etken túrli ult ókilderi salt-dástúrin, ádebıeti men mádenıetin damytýǵa erikti.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev 2019 jyldyń 2 qyrkúıegi kúngi Qazaqstan halqyna joldaǵan «Syndary qoǵamdyq dıalog – Qazaqstannyń turaqtylyǵy men órkendeýiniń negizi» atty Joldaýynda qoǵamdyq kelisimge qatysty:
«Áleýmettik jáne Etnıkalyq toptar arasyndaǵy kelisim – búkil qoǵamnyń birlesken eńbeginiń nátıjesi. Osyǵan oraı, saıası úderisterdi saralap, birligimizdi nyǵaıta túsý úshin naqty sharalar qabyldaý kerek. Qazaq halqynyń memleket quraýshy ult ekendigin bekemdep, Etnosaralyq tatýlyq pen dinaralyq túsinistikti qalyptastyra berýimiz kerek»-degen bolatyn.
Búginde Eýrazııa júreginde beıbit ǵumyr keship kele jatqan Qazaqstan tórtkúl dúnıege bitimger, araǵaıyn, ymyrashyl irgeli el retinde tanyldy. Elimizdiń rýhanı birligin nyǵaıtý jolynda Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy da súbeli úles qosyp keledi.
Elimizde Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen «Rýhanı kelisim» kúni belgilenip, osy dataǵa mańyz berilip jatqan jaıttyń da ózindik aıryqsha orny bar. Kelisimsiz keleshek kemel bolmaıtyny beseneden belgili, tarıhtan da aıqyn ańǵaramyz. Rasynda da dástúrli dinderdiń maqsaty – qoǵamǵa adamgershilik qundylyqtaryn nasıhattaý.
Orys pravoslavıe shirkeýiniń Qazaqstan jáne Astana mıtropolıti Aleksandr elimizdegi musylman qaýymyn jyl saıyn Qurban aıt merekesimen quttyqtaıdy. Men de óz tarapymnan pravoslav senimindegi hrıstıandardy Rojdestvo merekesimen quttyqtap, arnaıy hat joldaımyn. Órkenıetti elderdegi dinderaralyq tatýlyqtyń qalyptasýy – asa mańyzdy.
Bizdiń elde dástúrli dinder arasyndaǵy ózara kelisim joǵary deńgeıde kórinis tapqan. Din qaıratkerleriniń basyn qosyp, barsha halyqty dinı tatýlyq pen turaqtylyqqa úndegen eńseli Elordamyz – Nur-Sultan rýhanı kelisim men birliktiń sımvolyna aınaldy. Halyq janashyrynyń baıypty bul ustanymy basqalarǵa: «Baılyq – baılyq emes, birlik – baılyq», – degen ulaǵatty sózdiń mánin uqtyrdy.
Saryarqa tósinde ótetin quryltaı, dinder arasyndaǵy dıalogty damytý – búkil álemdik jaýapkershilik ekenin dáleldedi. Hákim Abaıdyń: «Birińdi qazaq biriń dos, kórmeseń istiń bári bos», – degen sózi halqymyzdyń oılaý júıesiniń keńdigi men tereńdigin ǵalamdyq bıikke kóterdi. Táýelsizdik – azattyqtyń altyn dińgegi, órkenıetke órleýdiń uly kúshi.
Din memlekette, qoǵamda tynyshtyq, ádildik bolýyn kózdeıdi. Adamdy soǵan tárbıeleıdi. Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy da osyndaı uly murattarǵa umtylyp, jurtty izgilikke úndep qana qoımaı, birlik pen berekeniń nyǵmetin udaıy ulyqtap keledi. Óıtkeni, búkil adamzatqa túsirilgen qasıetti Quranda Alla taǵala: «Bólinbeńder», – dep buıyrǵan. Paıǵambarymyz Muhammed (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn) ósıetinde basshyǵa baǵynyp, búlik shyǵarmaýǵa shaqyrǵan. Dinı ymyraǵa kelýdi buıyrǵan.
Tekti atalardan ǵasyrdan ǵasyrǵa jalǵasyp, tálim men tárbıege tunyp turǵan asyl dinimiz Islam – beıbitshilik pen yntymaqtyń dini. «Islam» degen sózdiń ózi «beıbitshilik» degen maǵynany bildiretinin barshamyz jaqsy bilemiz. Demek, musylmanshylyqtyń muraty – birlikke úndeý, ózgege qyldaı qııanat jasamaý.
Adamzatty ımandylyqqa uıytyp, ata-anany qadirleýge, kórshi men aǵaıynǵa kómektesýge shaqyrǵan paıǵambarymyz Muhammedtiń (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn) bir hadısinde shynaıy musylmandy «ózgege qolymen de, tilimen de zııan tıgizbegen adam» dep sıpattaǵan sózi kez kelgen pendege qaı kezeńde bolsyn, basty baǵdar, óshpes ónege, úzilmes úlgi bolǵan.
Alla Taǵala halqymyzdyń yrys-nesibesin molaıtyp, aýyzbirshiligin arttyrǵaı. Táýelsizdigimizdi máńgilik etip, bolashaqqa basqan qadamymyzdy berekeli etkeı! Tilegimiz qabyl, muratymyz asyl bolǵaı! Áýmın!
Naýryzbaı qajy TAǴANULY
Qazaqstan musylmandary dinı
basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı
