MEN BUZYLSAM, ABAI TÚZEIDI. ABAI BUZYLSA, KIM TÚZEIDI?

Abaı úıinde Tobyqty eliniń bir top ıgi jaqsylary bas qosyp, dastarqan basynda májilis quryp otyrady. Aýyl mańynan bireýler mal aıdap bara jatyr, degen habar estiledi.

—Kimder eken? Bilińdershi?—deıdi Abaı.

—Begeshter ǵoı,—deıdi bireýi.

—Ó-ó, olaı bolsa shaqyr!—degen Abaı. Otyrǵandardyń birazy jadyraı dýyldasyp:

—Kereıdiń ary ótken, beri ótken bireýlerin shaqyryp alyp, tórdegilerimizdi tómenge, odan keıinigilerimizdi bosaǵaǵa deıin yǵystyrasyń. Abaı, osynyń jón be? Begesh sonsha kim edi?—desip daýryǵyp, ózderiniń jýandyq iriligin kórsetkisi keledi.

—Sender qazir Begesh kirip kelgende oryndaryńnan biriń de tapjylmańdar. Tórge shyǵarmaǵandaryńdy men kóreıin. Onyń kim ekenin sonda bilesińder—depti Abaı.

—Assalaýmaǵaleıkým—dep Begesh tabaldyryqtan oń aıaqpen attaı bergende Abaı alǵa qaraı kótere siltegen oń kolynyń alaqanymen toqta degen ısharat bildirip, Begeshti toqtatady.

—Mynalar qý degen qandaı bolady dep talasyp otyr. Sen aıtshy munyń jaýabyn,—deıdi Abaı.

—Qý sensiń,—depti Begesh alǵyr, jyldam shapshańdyǵyna basyp.

—Men qý emes, sen qý,—deıdi Abaı,—El-eldi aralap kelip, ne túrli jaqsy-jaısań, júırik sheshenderdiń aýzynan shyqqan sózdi estip, uǵyp alasyń da, meniń sózim dep el-jurtqa jaıasyń.

Sonda dastarqandy aınala alqa-qotan otyrǵan adamdardyń syrtyn oraı doǵasha ıilgen alasa kitap sórelerine kózi týsken Begesh:

—Abaı, sen anaý sórelerdegi arab, parsy, shaǵataı, orys, orman deısiń be neshe túrli jurttardyń áıgili ǵulama-ǵalym oqymysty kisileriniń sózderin oqyp alasyń da, tonyn aınaldyryp ákep, meniń sózim edi deısiń. Men bolsam, bir qazaqtyń ishin ǵana aralap, aýyzdan shyqqan asyldy terip, el kádesine asyramyn. Sózdi ár elden jınap-tergen sen menen de ótken qý boldyń ǵoı,—depti.

Sol eki arada úıde otyrǵandardyń barlyǵy oryndarynan turyp, Begeshti qol berisip qoshamettep, ony tórge shyǵarady.

—Qur bosqa talasasyńdar. Sender Begesh bola almaısyńdar. Begesh bolam deseńder, júr káne, syrtqa shyǵaıyq,—deıdi Abaı. Bári de qotaryla kóterilip syrtqa shyqqannan keıin Abaı:

—Myna esip turǵan jelden bir-bir ýys jel ustańdar,—deıdi.

—Oý, ol zamanda, bul zaman jeldi ustaýshy ma edi?—dep jamyrasqandarǵa:

—Begesh soǵyp, esip turǵan qyzyl jel emes pe? Sender ony ustaımyn deısińder. Jel ustatýshy ma edi,—dep Begeshke toqtamdy baǵa bergen eken Abaı.

Begesh bı Abaımenen ári dos, ári syılas, ári qurdas adam eken.

—Dana kim, aqyldy kim?—dep surapty tobyqtynyń úlkenderiniń biri sol otyrysta.

—Dana da, kemeńger de Abaı,—depti Begesh.

—Sodan soń ǵoı, oza sóıleıtinim. Men buzylsam, Abaı túzeıdi. Abaı buzylsa, kim túzeıdi?—degen eken Begesh.

(El aýzynan)