ÓZINE QOL JUMSAÝ – AQYRETTE AZAP

قَالَ اللهُ تَعَالَى: وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْاَمْوَالِ وَالْاَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ. (سورة البقرة، 155)

Alla Taǵala bylaı buıyrady (maǵynasy): “Shúbásiz, Biz senderdi qorqynyshpen, ashtyqpen hám mal-múlikterińdi, jaqyndaryńdy ári ónimderińdi (tabystaryńdy) kemitý arqyly synaımyz. Endeshe, sabyrly bolǵandardy súıinshilep qýanta ber”. (Baqara súresi, 155-aıat)

Adamnyń denesi – Alla Taǵalanyń amanaty. Bul amanatty jaqsylap qorǵaý qajet. Óıtkeni adam aqyrettik jáne dúnııaýı mindetin atqarý úshin densaýlyqqa muqtaj. Sol sebepti Islam dininde denege zaqym keltiretin, qaýip tóndiretin nárselerdi haram qylǵan. Bul hıkmetke oraı Islamda masaıtatyn nárselerge qatań tyıym salynǵan. 

Islam dininde adamnyń bir múshesine zııan keltirýi nemese ózine qol jumsaýy-ózin óltirýi úzildi-kesildi haram, úlken qylmys. 

Adamnyń ózine qol jumsaýyna tyıym salynǵan Nısa súresiniń 29-aıatynda (maǵynasy), “…Sondaı-aq bir-birińdi óltirmeńder…” dep tujyrymdaıdy.

Qysqasy, Islam boıynsha, adamnyń ózine qol jumsaýy Alla Taǵala bergen ómir nyǵmetiniń qadirin bilmeý jáne sol nyǵmetke qarsy búlik jasaý degen sóz.

Ózin óltirgen adam qandaı tásilmen ólgen bolsa, qııamet kúni solaı azaptalady. Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı degen;

“Bireý quzdan (bıik bir jerden) ózin tastap ólse, ol adam jahannam otynda máńgi ári úzdiksiz joǵarydan tómenge qulap bara jatqan úlgide azap kóredi. Ý iship ólgen adam bolsa, qolyndaǵy ýdy máńgi ári toqtamaı iship jatqan kúıde jahannam otynda azaptalady. Kimde-kim ózin (pyshaq tárizdi) áldebir temirmen óltirse, ol da pyshaqty ishine máńgige ári úzdiksiz suǵyp jatqan úlgide jahannamda azapqa ushyraıdy”.

Ózine qol jumsaǵan adam basqa túsken qıynshylyqtan qutylý úshin ómirin qııady. Alaıda adamnyń ózin óltirýge kórsetken eshqandaı sebebi ony aqtaı almaıdy. Óıtkeni ózin óltirgen adam ólgen soń, odan da zor qıynshylyqqa dýshar bolady. Adam naýqastanady, joqshylyqqa ushyraıdy, báleketke kezigedi… Biraq musylman balasy biledi, onyń árbirinde hıkmet bar. Olar Alla Taǵalanyń bergen synaǵy. Sol sebepti Alla Taǵaladan úmit úzý,  ılahı taǵdyrǵa qarsy kelý qulǵa jaraspaıdy jáne aqyretke ımany myqty adamnyń óz ómirin qııýy múmkin emes.