Adamǵa alǵys aıtqanymyz – Allaǵa shúkir etkenimiz...

01 naýryz 2021 9419 0
Оqý rejımi

Asa qamqor, erekshe meıirimdi Allanyń atymen bastaımyn! Allaǵa madaq, Paıǵambarǵa salaýattar bolsyn!

Elimizde shýaqty kóktemniń alǵashqy kúni alǵys aıtý merekesimen bastalady. Barshańyzdy birlik pen meıirimge úndeıtin merekemiz – alǵys aıtý kúnimen shyn júrekten quttyqtaımyn. Ár otbasyǵa qut-bereke, baqyt pen tabys tileımin.

Adamgershilik pen ımandylyqty ómiriniń qazyǵy etken halqymyz qıyn-qystaý synaq jyldarynda qamyqqan janǵa qamqor boldy. Taǵdyr taýqymetin tartyp, zobalań zamandarda qazaq jerine pana izdep kelgen túrli ult pen din ókilderin baýyryna basyp, barymen bólisken ata-babalarymyzdyń bul jaqsylyǵy urpaq úshin máńgi ónege. Endeshe, jaqsylyqty jadymyzdan shyǵarmaý – adamdyq is.  

Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) kórkem minezderiniń biri jaqsylyq jasaǵan adamǵa qurmet kórsetip, iltıpat bildirip, alǵys aıtý edi. Osyǵan baılanysty Islam tarıhynda mynadaı ǵıbratty oqıǵa bolǵan. Mekkede Alla elshisine qatty qysym jasalǵan kezde Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bir top musylmanǵa dindi saqtap qalý úshin Efıopııaǵa kóshýdi buıyrady. Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) aıtqandaı, sol kezdegi Efıopııa patshasy Nájjashı ádiletsizdikke jol bermeıtin basshy edi.

Sonymen sahabalar Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) janashyrlyǵymen Efıopııaǵa qonys aýdarady. Bul oqıǵa Allaǵa serik qosýshy mekkelikterdiń yzasyn týdyrady. Nájjashıden musylmandardy keri qaıtarýdy suraıdy. Alaıda ádil patsha Efıopııa jerine pana izdep kelgen musylmandarǵa qııanat jasalǵanyna kóz jetkizip, olardy qaıtarýdan bas tartady.

Osy oqıǵadan keıin aradan biraz ýaqyt ótedi. Jaǵdaı turaqtalǵan kezde Efıopııadan bir top delegatsııa keledi. Alla elshisi ornynan turyp, qurmet kórsetip, iltıpat bildirip, olardyń as-sýyn ázirleı bastaıdy. Janyndaǵy sahabalar: «Ýa, Allanyń elshisi! Biz barmyz ǵoı» dep ıshara bildirip, dastarhannyń qamyna kirisedi. Sonda ardaqty Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Olar meniń sahabalarymdy qurmettegen, jaqsylyq jasaǵan. Men de olarǵa qurmet kórsetýdi, jaqsylyq jasaýdy jaqsy kóremin», – degen. Biz bul oqıǵadan jaqsylyqqa jaqsylyqpen jaýap berý – Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) ónegeli amaldarynyń biri ekenin anyq ańǵaramyz. Óıtkeni hadısterdiń birinde: «Kim adamdarǵa (jaqsylyqtaryna) alǵys bildirmese, Allaǵa shúkirlik etpegeni», – delingen. Demek, adamǵa alǵys aıtqanyń – Allaǵa shúkir etkeniń...

Biz áýeli adamdy joqtan bar etken Allaǵa sheksiz shúkir aıtamyz. Alla Taǵala Quranda: «...eger shúkir etseńder, arttyra beremin...», – deıdi («Ibrahım» súresi, 7-aıat). Allanyń ár jaqsylyǵy men nyǵmetine shúkir etýimiz eki dúnıede baqyt pen berekege kenelýimizge sebepshi bolmaq.    

Ulanǵaıyr jerimizdi qorǵap, bizge amanat etip qaldyrǵan babalarymyzǵa alǵys aıtamyz. Olarǵa jasaǵan alǵysymyz ben jaqsylyǵymyz mynadaı amaldarda kórinis tabady: rýhyna Quran baǵyshtaý, amanatyna qııanat jasamaý, ósıetin oryndaý, jaqsy urpaq tárbıeleý, ata-anamyzdyń atyna kir keltirmeý, t.b.

Meıirimin tógip, sábı kezimizden mápelep ósirgen ata-anamyzǵa alǵys aıtamyz. Alla Taǵala Quranda Ózine boısunýdy, sodan keıin ata-anaǵa jaqsylyq jasaýdy ámir etip: «Adamdarǵa ata-anasyna qaraılasýdy buıyrdyq. Ananyń oǵan álsiregen ústine álsirep, (toǵyz aı boıy) júkti bolyp, eki jylda omyraýdan aıyrýy bar. Maǵan jáne áke-shesheńe shúkir et. Qaıtar ornyń Men jaq», –dep eskertken («Luqman» súresi, 14-aıat).

Torqaly toı men topyraqty ólimde qamqor bolǵan aǵaıyn-týysqa, dos-jaranǵa, kórshi-qolańǵa alǵys aıtamyz. Ardaqty Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Kim rızyq-nesibesiniń kóbeıýin jáne ǵumyrynyń uzaq bolýyn qalasa, aǵaıyn-týystyq qarym-qatynasyn kúsheıtip, oǵan qaraılassyn», – degen.   

Men osy rette syndarly sátte halyqqa qamqor bolǵan el qamyndaǵy azamattarǵa, dárigerlerge, Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń ıgi bastamalaryna, qaıyrymdylyq aktsııalaryna qoldaý kórsetken jomart jandarǵa aıryqsha alǵysymdy bildiremin. Sondaı-aq dinı rásimderge shekteý qoıylǵan sátte bir úıdiń balasyndaı birligin tanytqan jamaǵatqa rııasyz rızalyq nıetimdi jetkizemin. Barshańyzǵa myń alǵys!

Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bir hadısinde: «Kim senderge jaqsylyq jasasa, oǵan syılyq berińder. Eger berer syılyq tappasańdar, ol úshin duǵa jasańdar», – delingen. Osy rette barsha musylman qaýymyn elimiz ben jerimizdiń, halqymyz ben aınaladaǵy adamdardyń ıgiligi úshin duǵa jasaýǵa shaqyramyn. Adamdar arasyndaǵy meıirbandyq pen dostyq, tatýlyq pen qurmet syndy qundylyqtardy arttyra túsetin aıtýly kúnde aınalamyzǵa alǵys aıtyp, tileýlestigimizdi bildire júreıik, aǵaıyn!

Alla Taǵala elimiz ben jerimizdi túrli synaqtan saqtap, halqymyzdy aman etkeı. Denimiz qýatty, ár kúnimiz shýaqty bolǵaı! Ámın!   

Naýryzbaı qajy TAǴANULY
Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı

Pіkіrler Kіrý